Veiligheid op het water

Zorgen voor veiligheid betekent niet alleen dat we ons moeten wapenen tegen overstromingen. De Schelde kent ook risico’s die samenhangen met de veilige en vlotte afwikkeling van de scheepvaart. Verschillende instanties proberen die risico’s tot een minimum te beperken.

Veiligheidsmaatregelen

De Schelde is een druk bevaren rivier. De vele zee- en binnenschepen brengen allerhande risico’s met zich mee. Er kunnen zich ongevallen voordoen (nautische veiligheid). Maar ook hun lading kan de bewoners langs de oevers in gevaar brengen (externe veiligheid). Die nautische en die externe veiligheid zijn twee bevoegdheden van de Permanente Commissie van Toezicht op de Scheldevaart. Ze moet erover waken dat de kans op een ongeval zo klein mogelijk blijft. Verschillende maatregelen moeten van de Schelde een veilige rivier maken:

• Boeien zijn de wegmarkeringen op het water. Ze duiden aan waar de vaargeulen liggen en waar het dus veilig varen is.
• Voor grote schepen geldt er op de Westerschelde een loodsplicht. Wanneer een schip een onbekend gebied binnenvaart, kan het een gevaar vormen voor zichzelf of voor de omgeving. Daarom komt er een loods aan boord. Die begeleidt de kapitein als een soort gids en geeft advies over de juiste vaarroute en snelheid.
• Vanaf de Noordzee tot aan de sluis van Kallo zorgt een keten van radartorens ervoor dat de schepen elkaar vlot kunnen passeren: 22 onbemande en 6 bemande verkeerscentrales controleren voortdurend alle scheepsbewegingen.
• De verplichte voertaal bij de communicatie tussen vaarweggebruikers en de verkeersleiding is sinds juli 2011 het Nederlands of het Engels. In het verleden gebeurden er wel eens ongelukken door taalproblemen.

Onderzoek naar de veiligheid

De Permanente Commissie van Toezicht op de Scheldevaart optimaliseert voortdurend haar beleid. Zo wil ze de kans op een ongeval en de risico’s voor omwonenden langs de Schelde zo klein mogelijk maken. Een gepast beleid voeren is niet eenvoudig. Er gaat veel onderzoek en overleg aan vooraf.

• 2002 – Er werd een lijst opgesteld van de externe veiligheidsrisico’s op de Westerschelde. Conclusie: het transport van gevaarlijke goederen over de Westerschelde houdt maar een beperkt risico in voor wie achter de dijken woont.
• 2004 – Het onderzoek werd voor de Ontwikkelingsschets 2010 aangevuld met een aantal toekomstscenario’s.
• 2007 –  Bijkomend onderzoek analyseerde de impact van het project Verruiming van de vaargeul op de externe veiligheid. Conclusie: de verruiming van de Westerschelde leidde inderdaad tot een verhoogd risico, maar toch blijft dat risico beperkt.
• 2011 – Onderzoek toont aan dat de strenge veiligheidsnormen voor externe veiligheid op de Schelde nergens overschreden worden en dat dit in de toekomst ook niet verwacht wordt. Een pluim voor het gevoerde beleid.