Elke vijf jaar evalueert de VNSC het gezamenlijke beleid en beheer van het Schelde-estuarium. We beoordelen in welke mate de doelstellingen van het Verdrag Beleid en Beheer Schelde-estuarium zijn verwezenlijkt. Het evaluatierapport over de periode 2019-2023 is onlangs afgerond en aangeboden aan de Vlaamse en Nederlandse parlementen. Dit is de derde evaluatie sinds het verdrag in 2005 is ondertekend en in 2008 in werking trad.

Het Schelde-estuarium speelde door de eeuwen heen een belangrijke rol in de ontwikkeling van de regio en ver daarbuiten. Het strekt zich uit over delen van het Nederlandse en het Vlaamse grondgebied. De toegang tot de Vlaamse havens van Antwerpen en Gent loopt ook over Nederlands grondgebied. Niet verwonderlijk dus dat beide landen verschillende overeenkomsten over het Schelde-estuarium afsloten. Die werden vastgelegd in verdragen en Memoranda van Overeenstemming.

De Vlaams-Nederlandse Scheldecommissie is samengesteld uit Vlaamse en Nederlandse overheden. Haar colleges en uitvoerend secretariaat kunnen rekenen op het onafhankelijke advies van de Schelderaad.

De natuur in het Schelde-estuarium is zeldzaam. Vlaanderen en Nederland zetten daarom samen in op de bescherming en ontwikkeling ervan. In het kader van de Agenda voor de Toekomst hebben ze afgesproken om werk te maken van een gedragen visie op natuurontwikkeling. Een breed maatschappelijk draagvlak is immers onontbeerlijk om de veerkracht van de natuur op lange termijn te garanderen. Daarom heeft de VNSC samen met stakeholders in het Schelde-estuarium gewerkt aan een Langetermijnperspectief Natuur (LTP-N).

Onderzoek toont dat het Schelde-estuarium kampt met ongunstige ontwikkelingen. Daarom moet er gezocht worden naar duurzame oplossingen. Om in de toekomst de juiste beslissingen te kunnen nemen is meer kennis nodig over het functioneren van het systeem en de invloed van diverse ontwikkelingen en ingrepen. Om onze kennis uit te breiden en bijpassende maatregelen te bepalen, stelde de VNSC de Agenda voor de Toekomst op.

Op woensdag 2 februari vond in Bergen op Zoom een workshop plaats, als onderdeel van het Langetermijnperspectief Natuur Schelde-estuarium (LTP-N). Voorzitter Frans Weekers schetste in zijn inleiding de context en de gekozen route. Internationale afspraken geven een heldere opgave voor het thema Natuur. De stakeholders in de Schelderaad hebben ervoor gekozen deze opgave te starten met het concretiseren van no regret-maatregelen waarvoor nu al breed maatschappelijk draagvlak is, om zo stapsgewijs en adaptief toe te werken naar duurzame langetermijnoplossingen.

De natuur in het Schelde-estuarium is waardevol. Vlaanderen en Nederland zetten daarom samen in op de bescherming en ontwikkeling ervan. In het kader van de Agenda voor de Toekomst hebben ze ondermeer afgesproken om werk te maken van een gedragen visie op natuurontwikkeling. Een breed maatschappelijk draagvlak is immers onontbeerlijk om de veerkracht van de natuur op lange termijn te garanderen. Daarom bereidt de VNSC samen met de stakeholders in het Schelde-estuarium een Langetermijnperspectief Natuur (LTP-N) voor. In eerste instantie is daarvoor met de betrokken stakeholders een systeemanalyse opgesteld. Daaraan is een advies van de Schelderaad gekoppeld waarin zij aangeeft dat de natuur in het Schelde-estuarium verbetering behoeft en dat de VNSC daar, samen met de Schelderaad, actie voor moet ondernemen. Het advies is in april 2019 afgerond.

Tijdens Schelde Live op 1 december 2020 werden volop vragen gesteld. Een groot deel daarvan konden in de uitzending worden besproken, maar een aantal bleef toch over. Als beloofd geven we alsnog antwoord op deze overgebleven vragen!

De zeespiegel stijgt door de klimaatverandering. Dat heeft effect op de veiligheid, toegankelijkheid en natuurlijkheid van het Schelde-estuarium. Rijkswaterstaat onderzoekt met een praktijkproef in het mondingsgebied van het Schelde-estuarium hoe we met sedimentbeheer slim kunnen anticiperen op de zeespiegelstijging. Zo leren we ‘al werkend’ hoe en waardoor het sediment zich verplaatst en wat de gevolgen daarvan zijn voor de functies en het beheer van het Schelde-estuarium, inclusief zijn monding en kustgebied.

De locatie en toegankelijkheid van een haven zijn belangrijke factoren die bijdragen aan het succes van de haven. Om de toegankelijkheid van de havens in het Scheldegebied in kaart te brengen en de te verwachten knelpunten te identificeren heeft de VNSC samen met de Permanente Commissie en een breed scala aan stakeholders een systeemanalyse gemaakt. De analyse is onderdeel van de Roadmap 2019-2023 van de VNSC en is in juni 2020 afgerond. Je kunt hem hieronder te downloaden.

Het land beschermen tegen (hoog) water, havens en vaarwegen optimaal toegankelijk maken en de unieke en veerkrachtige natuur versterken. Deze grote uitdagingen in het Schelde-estuarium kunnen niet zonder onderzoek. Met het Werkplan 2020-2023 is de koers van onderzoeksprogramma van de VNSC voor de komende jaren bepaald.

VNSC en stakeholders ontwikkelen samen een langetermijnperspectief voor zowel de natuur als de toegankelijkheid van de Schelde. In dit bericht lees je wat de stand van zaken van beide trajecten is en wat er de komende maanden gaat gebeuren.