04 april 2024

Eerste bijeenkomst pilot Welzinge en Schorerpolder brengt gesprek over herinrichting op gang

Ten oosten van de stad Vlissingen, bij het dorp Ritthem, liggen Welzinge en Schorerpolder. In totaal een gebied van 155 hectare, grotendeels in eigendom van North Sea Port. In een pilot wordt toegewerkt naar een nieuwe inrichting van het gebied. De pilot bestaat uit twee fases. In de eerste fase staat het proces voorop om met alle belanghebbenden te komen tot een breed gedragen schets. Als dat lukt kan na besluitvorming worden overgegaan tot de tweede fase: de uitvoering.

Tijdens de pilot wordt gewerkt met een geïntegreerde gebiedsaanpak. Stakeholders en streekholders wisselen wensen en belangen uit. Vervolgens maken ze een schets, waarin meerdere opgaven worden gecombineerd. Om betrokkenen mee te nemen in het komende proces, vond op woensdag 13 maart 2024 een eerste bijeenkomst plaats in het dorpshuis van Ritthem.

Groep mensen zitten in een kleine theaterzaal. De stoelen staan in twee rijen, opgesteld in halve cirkels. Vooraan staan enkele presentatoren. Op het achterdoek wordt een plattegrond gepresenteerd.
Close-upfoto van een afgedrukte plattegrond. De afdruk ligt op een rode tafel. In de achtergrond zijn een groep mensen wazig in beeld.

Opgaven gezamenlijk aanpakken

Eva Haverkorn van Rijsewijk en Richard Rozemeijer van de Provincie Zeeland openen de bijeenkomst. “Bij de herinrichting willen we de verschillende opgaven in het gebied gezamenlijk oppakken. Hoe kunnen we bijvoorbeeld zoetwateropslag, energietransitie, klimaatadaptatie, hoogwaterbescherming en de Scheldenatuur hier een plek geven? Daarvoor is het essentieel dat we met elkaar in gesprek gaan en elkaar vertrouwen,” benadrukt Eva. In de zaal zitten ruim veertig betrokkenen: bewoners uit de omgeving, pachters en medewerkers van bijvoorbeeld het waterschap, de havens en onderzoeksinstellingen.

Tijdens de pilot wordt de kennis en ervaring gebruikt die is opgedaan tijdens de ontwikkeling van Grenspark Groot Saeftinghe. Provincie Zeeland heeft daar, samen met de streekholders, jarenlang gewerkt aan een geïntegreerde gebiedsaanpak. Richard deelt zijn ervaringen: “Door mensen bij elkaar te brengen en het gesprek te faciliteren, bereik je resultaten.”

Dynamiek tussen mens en natuur

Architect Ro Koster vertelt over de geschiedenis van Welzinge, de Schorerpolder en omgeving. Een belangrijk moment is de watersnood van 1953. “Die ramp zorgde voor een technologische boost in de vorm van de Deltawerken”, vertelt Ro. “In tegenstelling tot de andere zeearmen in Zeeland blijft de Westerschelde open. Daardoor blijft de haven van Antwerpen bereikbaar, maar het zorgt ook voor het grootste getijdengebied van West-Europa.”

Ro benadrukt dat het landschap is gevormd door de dynamiek tussen de mens en natuur. De keuzes die we maken, zijn van grote invloed. “Waterkwaliteit, natuur, landbouw, veiligheid, leefbaarheid, zeespiegelstijging… Hoe gaan we daarmee om?”, vraagt Ro aan de zaal.

Een groep mensen wandelt over een dijk. De groep is van achteren gefotografeerd. Aan beide zijden van de dijk staan bomen.
Een polder met bomen en begroeiing langs de randen. In de achtergrond staan drie windmolens.

De richting bepalen

Petra de Braal en Hans de Bruin van de Solidarity University nemen het woord over. Zij vertellen over sociale innovatie: een proces om wenselijke en cultureel haalbare veranderingen te bewerkstelligen. Hans vertelt: “De wereld verandert. Wij moeten ons verhouden tot de wereld en dus moeten wij ook veranderen. Daarvoor hebben we bewegingsruimte nodig en moeten we bepalen welke kant we op gaan.” Om die richting te bepalen, is het noodzakelijk dat we verschillende opvattingen met elkaar delen en bepalen wat we belangrijk vinden.

Het gesprek is op gang

De startbijeenkomst is de eerste in een reeks bijeenkomsten die zal volgen. Stapsgewijs wordt toegewerkt naar een schets voor de herinrichting van Welzinge en Schorerpolder. De eerste stap is kennismaken. In groepjes wordt één centrale vraag besproken: wat betekent het gebied voor jou? Eigen ervaringen, opgedane kennis en eerste ideeën worden met elkaar gedeeld. Tijdens de plenaire afsluiting, maar ook tijdens de lunch en wandeling door het gebied. Daarmee is het een succesvolle bijeenkomst: het gesprek is op gang. En zoals gedeputeerde Arno Vael de bijeenkomst afsluit: “We moeten samen oplossingen zoeken en win-winsituaties creëren. Volgens mij kunnen we hier wat moois neerzetten.”

Aanleiding van de pilot

In het voorjaar van 2019 heeft de VNSC een systeemanalyse gepubliceerd over de toestand van de natuur in het Schelde-estuarium. In deze analyse concluderen wetenschappers, stakeholders en de VNSC dat de kenmerkende estuariene natuur niet voldoende robuust en veerkrachtig is.

Met de pilot wil de VNSC komen tot een breed gedragen en gezamenlijk ontwikkelde herinrichting van het gebied. Daarmee draagt de pilot bij aan natuurontwikkeling, maar vooral aan de samenwerking bij deze en volgende projecten. De VNSC heeft de Provincie Zeeland gevraagd het project te begeleiden. Financiering van het project is beschikbaar via de Programmatische Aanpak Grote Wateren (PAGW).

Vijf personen lopen achter elkaar en stappen over een afzetting middels een opstapje.
Een groep mensen loopt over een geasfalteerde dijk. De rechterkant is afgezet, aan de linkerkant is water en lage begroeiing zichtbaar.