Natuur
Het onderzoeksprogramma in het kader van de Agenda voor de Toekomst bestaat uit drie luiken en een daarvan gaat over het thema natuur. Op deze pagina lees je meer over de uitdagingen en activiteiten voor het luik Natuur.
Uitdaging
De natuur in het Schelde-estuarium is zeer waardevol. De VNSC stelt zich als belangrijk doel een ‘robuuste en veerkrachtige natuur’. Dit betekent dat unieke planten en diersoorten beschermd blijven en zich verder kunnen ontwikkelen. Hiervoor is het van belang om optimale omstandigheden en randvoorwaarden te creëren, zodat het systeem ‘ecologisch goed kan functioneren’. Dit houdt in dat alle schakels in het voedselweb aanwezig zijn zodat er energie-overdracht kan plaatsvinden tussen de verschillende (trofische) soortgroepen.
Speerpunten
Het onderzoek in het luik natuur is gericht op “inzicht in het behalen van natuurdoelen” en kennisontwikkeling over het begrijpen van het ecologisch functioneren van het Schelde-estuarium.
De kwaliteit van leefgebieden van o.a. bodemdieren, vissen en vogels in het Schelde-estuarium staat onder druk en wordt beïnvloed door verschillende abiotische aspecten, zoals de troebelheid, de verandering van de zoutgradiënt maar ook de waterdynamiek. In de verschillende deelgebieden van het estuarium spelen niet al deze aspecten een even grote rol. Kennis is nodig om de oorzaken van verstoring in beeld te brengen maar ook om de juiste maatregelen te benoemen waarmee leefgebieden hersteld kunnen worden.
Het onderzoek rond natuur spitst zich toe op vier hoofdthema’s:
1. Veerkrachtig, robuust en klimaatbestendig estuarium
2. Troebelheid en primaire productie
3. Leefgebieden en habitatkwaliteit
4. Flora, fauna en trofische relaties
Klimaat
In eerdere onderzoeksprogramma’s bestond een apart luik Klimaat. Dat luik is nu opgenomen in de luiken Natuur én Sediment, waar diverse klimaatvragen worden onderzocht. Binnen het luik Natuur ligt de focus op de effecten van klimaatverandering op de natuur van het Schelde-estuarium.
Onderzoeksactiviteiten
Het onderzoek dat in de periode 2024-2028 wordt uitgevoerd om de verschillende vragen te beantwoorden is beschreven in het werkplan (pagina 22-24). Elk jaar wordt een werkplan met beoogde activiteiten en producten gemaakt. De activiteiten die specifiek in 2024 worden uitgevoerd zijn opgenomen in de tabel op pagina 25 van het werkplan en hieronder.
Onderzoek en activiteiten uitgevoerd in 2024
In 2024 heeft de projectgroep Natuur de hoofdthema’s verder uitgewerkt. Dit heeft geleid tot het onderzoeksplan zoals beschreven in paragraaf 4.2 en 4.4 in het werkplan. Daarnaast is er onderzoek uitgevoerd naar het habitatgebruik van steltlopers in de Westerschelde en is een synthese opgesteld van de trofische relaties in de Zeeschelde.
In het eerste onderzoek wordt de relatie gelegd tussen de in 2018-2021 uitgevoerde tellingen van watervogels bij laag water en de kenmerken en voedselaanbod van de gebieden waar deze watervogels bij laag water foerageren. Meer hierover je je in dit rapport.. Het tweede onderzoek betreft een synthese van de trofische relaties in de Zeeschelde op basis van de eerder uitgevoerde onderzoeken.
Werkplan 2024-2028
Wil je meer weten over het onderzoeksprogramma van de VNSC voor de periode 2024-2028? Bekijk het volledige werkplan.