Renovatie Potpolder IV: nieuw leven voor oud overstromingsgebied

Maandag 23 september startte De Vlaamse Waterweg nv met de renovatie van Potpolder IV. Het overstromingsgebied aan de Durme in Waasmunster werd bijna tachtig jaar geleden aangelegd en kan de omliggende woonwijken niet meer voldoende beschermen tegen wateroverlast. De baggerwerkzaamheden moeten de afvoer van water bevorderen. 

Nieuwe ringdijk beschermt tegen wateroverlast

In Potpolder IV ontbreekt een deel van de ringdijk, waardoor de woningen in de omgeving de afgelopen jaren niet voldoende beschermd waren tegen wateroverlast. De Vlaamse Waterweg nv zal nu een nieuwe, hogere ringdijk aanleggen rondom het gebied, die voldoet aan de huidige veiligheidsnormen. Na een archeologisch onderzoek en het vrijmaken van de beoogde plek van de ringdijk van begroeiing, afval en kleine bouwsels starten de werken aan de ringdijk zelf. Later wordt ook het pompstation van Ten Rijen gerenoveerd en komt er op de vernieuwde overloopdijk tussen de Durme en de potpolder een geasfalteerd fiets- en wandelpad. Ook wordt dan gewerkt aan de ontwikkeling van natuur in het gebied.

De werkzaamheden startten op 23 september en duren ongeveer 4 jaar. Tijdens de werken blijven de landbouwpercelen en visvijvers binnen het overstromingsgebied toegankelijk. Een deel van het gebied zal ook na de renovatie beschikbaar blijven voor lokale landbouw.

Meer ruimte voor het water in de Durme

Door de toenemende verzanding van de laatste decennia kan de Beneden-Durme steeds minder regenwater afvoeren naar de Schelde. Dat leidde tussen 2010 en 2016 al vijf keer tot wateroverlast. Daarom worden nu meer duurzame maatregelen uitgevoerd parallel aan de werkzaamheden in de Potpolder IV. Projectleider Hans Quaeyhaegens: “We willen niet langer onze toevlucht zoeken in de mobilisatie van noodpompen en noodruimingen. Daarom hebben we al in 2016 een nieuw pompstation gebouwd op de dam in Lokeren en voeren we sinds 2012 baggerwerken uit in verschillende fases.”

Nu wordt het laatste stuk gebaggerd, tussen de brug in Waasmunster en de dam in Lokeren. Quaeyhaegens: “Het vervuilde sediment dat we daarbij ophalen, zullen we ter plaatse reinigen. Daarna kunnen we het gebruiken voor de aanleg en renovatie van de dijken rond Potpolder IV.”  De werkwijze past bij het onderzoek van De Vlaamse Waterweg nv naar duurzame toepassingen van sediment binnen het Europese Interreg project Using Sediment As a Resource (USAR).

Van potpolder naar gecontroleerd overstromingsgebied

De Durmevallei is van oudsher enorm gevoelig voor overstromingen, in het bijzonder bij stormvloed: wanneer springtij samenvalt met een noordwesterstorm op de Noordzee, en getijgolven via de Schelde ook de Beneden-Durme bereiken. Daarom besloot de toenmalige minister van Openbare Werken al in 1938 om op verschillende plaatsen ‘potpolders’ aan te leggen om overtollig water op te vangen.

Het Sigmaplan

De overstromingsramp van 1976 toonde aan dat een meer ingrijpend waterbeleid nodig was. Dat leidde een jaar later tot de goedkeuring van het oorspronkelijke Sigmaplan. Dat Sigmaplan werd in 2006 opnieuw vormgegeven naar nieuwe inzichten rond waterbeheer en de gevolgen van klimaatverandering. Aan het gecontroleerd overstromingsgebied Potpolder IV werd naast de bestaande waterveiligheidsfunctie ook een natuurdoelstelling toegewezen, die het Agentschap voor Natuur en Bos zal realiseren. Lees meer over dit project van het Sigmaplan op sigmaplan.be.